De gekochte keizer – De kroning van Karel V en de verandering van de wereld

23.10.2020 - 24.01.2021

23 oktober 1520: Karel V wordt in de dom van Aken tot koning van het Heilige Roomse Rijk gekroond – zoals voor hem meer dan 30 andere Duitse koningen in de periode van 931 tot 1531. Met pracht en praal laat de ‘herfsttij der middeleeuwen’ zich hier zien in zijn laatste schittering. Echter, de troonsbestijging van Karel V – op weg de machtigste heerser van de wereld te worden – als kleinzoon en opvolger van de ‘laatste ridder’ Maximiliaan I, markeert het begin van een periode van ingrijpende omwentelingen, tegen de brokkelende façade van een voordien voor onwankelbaar gehouden universum.

Reeds zijn uitverkiezing verloopt anders dan gladjes. Alleen door een voordien ongekende omkopingscampagne, lukt het Karel de kroon te bemachtigen en daarmee zijn verkiezing tot keizer. (De kroning tot keizer vindt pas plaats in 1531 in Bologna.)

In de tentoonstelling ‘De gekochte keizer – de kroning van Karel V en de verandering van de wereld’ legt het Centre Charlemagne de focus op de kroning van Karel V tot koning van het Heilige Duitse Rijk en schenkt ook aandacht aan de ondergang van het eerste globale imperium.

Karel (geboren in 1500), de oudste zoon van Philips de Schone en Johanna van Castilië, erft in 1506 Bourgondië en de Nederlanden van zijn vroeg gestorven vader. Nadien vallen hem ook de verenigde koninkrijken van Castilië, Aragon en Granada toe, alsook de koninkrijken Napels, Sicilië en Sardinië. Bovendien heerst Karel over het reusachtige Spaanse koloniale rijk in Midden- en Zuid-Amerika. Onder zijn heerschappij voltrekt zich de vernietiging van de precolumbiaanse culturen en bereikt de uitbuiting en tot slaafmaking van de oorspronkelijke volkeren door de conquistadores zijn treurige hoogtepunt.

Heerser over een rijk ‘waarin de zon nooit ondergaat’

Karel V heerst over een globaal imperium dat men later zal aanduiden als het rijk ‘waarin de zon nooit ondergaat’. Maar tegelijkertijd voert hij een voortdurende strijd voor zijn aanspraken op het universele keizerschap en met het probleem deze aanspraken in de verschillende delen van zijn wereldrijk te handhaven, in een tijd van fundamentele omwentelingen. De militaire revolutie en de revolutie van de media van de vroegmoderne periode leiden tot een paradigmaverschuiving. Het oude wereldbeeld lijdt schipbreuk op weg naar de eerste globalisering. Het oprukken van de Turken vormde een externe bedreiging. Een andere bedreiging vormde de breuk in de eenheid van het geloof in het Christelijke Europa door de Reformatie.

Karels wereldrijk wordt onregeerbaar. In 1556, op 55-jarige leeftijd, legt de machtigste man van de wereld zijn kroon en zijn ambten neer. Een klooster ten westen van Madrid is het laatste toevluchtsoort van de keizer, waar hij op 21 september 1558 sterft.

Feiten

De tentoonstelling in het Centre Charlemagne zal 600 vierkante meter beslaan, verdeeld over twee verdiepingen. Naast de kroning in Aken vormen Karels jeugd en opvoeding in de Nederlanden een verder thema. Het derde zwaartepunt ligt op de Europese expansie in Amerika en de geïmporteerde waren en verworvenheden uit de ‘Nieuwe Wereld’.

Koop nu je ticket online!